Waar moet ik naar kijken?

Lees deze handleiding en leer hoe je het ado speelgoed van Ko Verzuu herkent.

Merkjes op ado speelgoed

Als je wilt weten of je echt ado bezit en hoe oud het is, kan je het beste op zoek gaan naar een merkje. Door te merken hoopte ado illegale namaak te voorkomen. In de jaren twintig, dertig, veertig en vijftig waren dit telkens andere merkjes. Het vertelt je daarom hoe oud het speelgoed is.

Potlood

vroege jaren twintig

Er is nog geen merk, wel product- en kleurcode en de prijs.

Het dennenboommerkje onder op het speelgoed

Dennenboom

medio jaren twintig

Het eerste merk was een gestempelde of ingebrande dennenboom.

Letters ‘ado’

1930 – 1934

Met een sjabloon werd ‘ado’ op de motorkap van de wagens gespoten.

Letters ‘ado’

vanaf 1930

De meubeltjes kregen ‘ado’ aan de onderkant gebrand.

Metalen schildje

vanaf 1934

Naast het brandmerk werd er een wit of creme metalen plaatje met ‘ado’ gespijkerd.

Merkjes met relief uit de jaren vijftig

Met reliëf

eind jaren veertig

Verschillende kleuren schildjes met reliëf werden geïntroduceerd.

Merkjes zonder relief uit de jaren vijftig

Zonder reliëf

jaren vijftig

Er werden groene, zwarte en zilverkleurige merkjes zonder reliëf toegevoegd.

Dennenboomsticker eind jaren vijftig

Sticker

vanaf 1959

Het laatste merk is weer het boompje, maar nu uitgevoerd als sticker.

Potlood

vroege jaren twintig

Er is nog geen merk, wel: product- en kleurcode en de prijs.

Het dennenboommerkje onder op het speelgoed

Dennenboom

medio jaren twintig

Het eerste merk was een gestempelde of ingebrande dennenboom.

Letters ‘ado’

1930 – 1934

Met een sjabloon werd ‘ado’ op de motorkap van de wagens gezet.

Letters ‘ado’

vanaf 1930

De meubeltjes kregen ‘ado’ aan de onderkant gebrand.

Schildje

vanaf 1934

Er werd nu ook een wit of creme metalen plaatje met ‘ado’ gebruikt.

Merkjes met relief uit de jaren vijftig

Met reliëf

eind jaren veertig

Er werden meer kleuren schildjes geïntroduceerd, dit keer met reliëf.

Merkjes zonder relief uit de jaren vijftig

Zonder reliëf

jaren vijftig

Groene, zwarte en zilverkleurige merkjes zonder reliëf kwamen er bij.

Dennenboomsticker eind jaren vijftig

Sticker

vanaf 1959

Het boompje kwam terug, maar nu als sticker.

Vorm en kleur

Ook aan de kleur en de vorm kan je vaak zien hoe oud het ado speelgoed is. Er veranderde door de jaren heen namelijk veel in het uiterlijk en het aanbod.

Poppenhuismeubeltjes

In de jaren twintig en dertig maakte ado onwijs veel meubeltjes in meerdere kleurstellingen. Compleet anders was dat vanaf de jaren veertig. In de catalogi stonden nog maar een paar meubeltjes, die alleen nog in wit, crème of blauw werden gelakt. De meeste ado huisraad komt dus uit de beginjaren.

Drie poppenhuisstoeltjes van ado speelgoed in twee verschillende kleurstellingen

Ko Verzuu’s vroege ado wagens

De ado wagens veranderden geleidelijker dan de poppenmeubeltjes. Verzuu’s Bouwmaterialen 904 (1932 en 1935) en Bouwbedrijf 964 (1937) laten zien hoe de ontwerper zijn auto’s vlotter en aantrekkelijker maakt.

Er zijn twee grote verschillen. Het eerste is de kleur. De vroegste wagens waren meestal in donkere kleuren geschilderd, tot Verzuu grijs en bruin verruilde voor blauw, geel, rood, groen en oranje. Daarnaast maakte Verzuu zijn wagens aerodynamisch en ‘snel’. Dit deed hij door de vierkante cabines af te schuinen.

Drie verschillende bouwmaterialen-wagens van ado speelgoed

Ko Verzuu’s vroege ado wagens

De ado wagens veranderden geleidelijker dan de poppenmeubeltjes. Verzuu’s Bouwmaterialen 904 (1932 en 1935) en Bouwbedrijf 964 (1937) laten zien hoe de ontwerper zijn auto’s vlotter en aantrekkelijker maakt.

Er zijn twee grote verschillen. Het eerste is de kleur. De vroegste wagens waren meestal in donkere kleuren geschilderd, tot Verzuu grijs en bruin verruilde voor blauw, geel, rood, groen en oranje. Daarnaast maakte Verzuu zijn wagens aerodynamisch en ‘snel’. Dit deed hij door de vierkante cabines af te schuinen.

Drie verschillende bouwmaterialen-wagens van ado speelgoed

Het late ado wagenpark

De ontwikkelingen stopten niet in de jaren dertig, ook in de jaren vijftig kregen de auto’s transformaties. Kijk maar eens naar Kipwagen 357 en Transportwagen 501.

Ook nu waren er twee veranderingen. Zo waren er de kleuren. Ze werden aanvankelijk lichter, maar rond 1955 kregen de auto’s veel blanke lak. Ook veranderde Verzuu de cabines; geen schuine uitstekende motorkap meer, maar een platte voorkant, en ronde ramen in plaats van vierkante ruiten.

Het late ado wagenpark

De ontwikkelingen stopten niet in de jaren dertig, ook in de jaren vijftig kregen de auto’s transformaties. Kijk maar eens naar Kipwagen 357 en Transportwagen 501.

Ook nu waren er twee veranderingen. Zo waren er de kleuren. Ze werden aanvankelijk lichter, maar rond 1955 kregen de auto’s veel blanke lak. Ook veranderde Verzuu de cabines; geen schuine uitstekende motorkap meer, maar een platte voorkant, en ronde ramen in plaats van vierkante ruiten.

Etiketten of stempels van winkels

In de speelgoedwinkel of in het warenhuis werd er op het speelgoed vaak een etiket geplakt, of er werd een stempel opgezet. Soms heeft dit merkje de tand des tijds overleefd, dan laat het zien wanneer het speelgoed ongeveer gemaakt is. Elke winkel heeft zijn eigen verhaal. Klik op een afbeelding en lees alles over de betreffende zaak.

Andere etiket of stempel gevonden? Stuur hem op!

Replica’s van ado speelgoed

Twee keer de oranje ado tax, maar slechts één is het origineel uit 1953. De ander is een replica uit 1999 van de Sociale Werkvoorziening uit Zeist. Zij maakten de meeste kopieën van ado, van ongeveer vijf á tien modellen, met oplages tot 250 stuks. Aan de details zie je zo dat het namaak is.

Twee verschillende ado wagens, de een is het origineel, de ander een kopie
Klik hier en lees meer over andere andere kopiisten van ado speelgoed.

Herman uit de Bosch

Herman maakte voor zichzelf kopieën van allerlei ado-objecten, dit deed hij soms samen met Verzuu jr. Hij merkte met replica merkplaatjes.

Ko Verzuu jr.

De zoon van Ko Verzuu maakte enkele wagens onder de naam ko-py-ado. Ze verschenen in beperkte oplage, werden gebrandmerkt met ‘ko-py-ado’, en waren niet voor de verkoop bestemd.

Het brandmerk van ko-py-ado
Foto: Joop Plasmeijer

Stel gerust je vraag

Als het goed is heb je nu een duidelijk beeld van hoe het ado speelgoed er uit ziet en hoe het gemerkt werd. Als deze handleiding niet geholpen heeft bij het beantwoorden van je vragen, dan kun je altijd een berichtje sturen.